Z czego wynikają zmiany?
Zmiany podyktowane są implementacją do polskiego porządku prawnego dwóch dyrektyw:
- dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/770 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów o dostarczanie treści cyfrowych i usług cyfrowych (tzw. „dyrektywa cyfrowa”) oraz
- dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/771 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów sprzedaży towarów, zmieniającej rozporządzenie (UE) 2017/2394 oraz dyrektywę 2009/22/WE oraz uchylającej dyrektywę 1999/44/WE (tzw. „dyrektywa towarowa”)
Co się zmieni w przepisach dotyczących reklamacji?
Kluczowe zmiany
Nowelizacja przenosi z Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.) do Ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 287 z późn. zm.) większość przepisów dotyczących ochrony praw konsumentów w zakresie rękojmi oraz wprowadza do nich istotne zmiany:
- określono, że przepisów kodeksu cywilnego o rękojmi nie będzie stosować się do umów zawieranych z konsumentami,
- zastąpiono wcześniejsze pojęcie „wady fizycznej i prawnej” pojęciem „braku zgodności towaru z umową” oraz doprecyzowano przesłanki zgodności towaru z umową
- doprecyzowano, że przedsiębiorca nie będzie ponosić odpowiedzialności za brak zgodności towaru z umową w, jeżeli konsument, najpóźniej w chwili zawarcia umowy, został wyraźnie poinformowany, że konkretna cecha towaru odbiega od wymogów zgodności z umową – warunkiem zwolnienie z odpowiedzialności jest, to że konsument taką informację wyraźnie przyjmie i zaakceptuje
Istotne terminy
Nowelizacja przepisów wprowadza istotne zmiany w terminach mających zastosowanie w procesie reklamacyjnym, zarówno po stronie sprzedawcy, jak i kupującego. W ramach nowelizacji przepisów dokonano następujących zmian:
- skrócono termin na rozpatrzenie reklamacji – 30 dni do 14 dni
- wydłużono czas trwania domniemania, że towar był wadliwy już w chwili jego dostawy do klienta – z 1 roku do 2 lat.
- zrównano okres rękojmi towarów nowych i używanych
- wydłużono okres przedawnienia roszczeń – termin przedawnienia roszczeń konsumenta z tytuły rękojmi będzie obliczany na zasadach ogólnych, co spowoduje wydłużenie okresu przedawnienia z 2 do 6 lat.
Hierarchia środków ochrony konsumenta.
Do tej pory konsument miał prawo dowolnego wyboru środka ochrony, nowe przepisy porządkują oraz ograniczają prawo wyboru konsumenta. Od 1 stycznia 2023 r. konsument będzie mógł korzystać z następujących uprawnień:
- w ramach pierwszego roszczenia z tytułu rękojmi (pierwszej reklamacji) konsument będzie mógł żądać wyłącznie naprawy towaru lub wymiany;
- dalsze rozszerzenie żądań konsumenta – złożenie oświadczenie o obniżeniu ceny lub odstąpieniu od umowy – będzie możliwe min. dopiero, gdy przedsiębiorca: odmówi naprawy lub wymiany towaru, nie dokona naprawy lub nie dokona skutecznej naprawy.
Dostarczanie treści lub usług cyfrowych – nowe obowiązki właścicieli portali internetowych.
W ramach omawianej nowelizacji ustawodawca wprowadził do Ustawy o prawach konsumenta odrębny rozdział dotyczący umów o dostarczanie treści cyfrowej lub usługi cyfrowej. Rozdział 5b doprecyzowuje min. obowiązki ciążące na przedsiębiorcach w związku z wykonaniem umowy oraz uprawnienia konsumenta w przypadku niedostarczenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej. Przepisy doprecyzowują również przesłanki braku zgodność treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową.
Samozatrudniony też może być konsumentem.
Znowelizowane przepisy jasno wskazują, że ze statusu konsumenta może korzystać również osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, która zawierają umowę związaną bezpośrednio ze swoim biznesem. Pod warunkiem jednak, że z jej treści wynika, że nie ma ona dla tej osoby charakteru zawodowego.
Kogo dotyczą zmiany po 1 stycznia 2023 w ustawie o reklamacji?
Wprowadzone przepisy dotyczą obu stron transakcji – zarówno kupujących (konsumentów) jak i sprzedających (przedsiębiorców).
Co nowelizacja oznacza dla przedsiębiorców?
Znowelizowane przepisy wprowadzają istotne zmiany w przepisach dotyczących reklamacji, co bezpośrednio wpływa na prawa i obowiązki sprzedających. Przedsiębiorcy oferujący swoje towary i usługi powinni dostosować postanowienia stosowanych wzorców umownych – min. regulaminów sklepów internetowych, ogólnych warunków sprzedaży, cenników, formularzy, itp. – oraz wewnętrznych procedur rozpatrywania reklamacji do nowych przepisów.
